Karaman'da konut mimarisi genellikle taş temel üzerine, kerpiç duvarla, tek katlı veya iki katlı olarak inşa edilmiştir. Bunun sonucunda ve şehir imarının eski yıllarda, eski kent dokusunun üzerinde devam etmesi sonucunda, bu konutlardan bir çoğu günümüze ulaşamamıştır.

Karaman konutlarında geleneksel plan; ortada bir seki altı (aralık, antre), sağında ve solunda birer odadan oluşmaktadır. Bu odalar içerisinde, genellikle ocaklık, aynalık, dolap gibi alçı ve ahşap malzemeden elemanlar: geometrik ve bitki motifleri tezyinli barok etkisi eğri kesim tekniğinde işlenmiştir.

Karaman merkezinde 38, Ermenek ilçe merkezinde 21 adet sivil mimarlık örneği ve konul tescil edilerek koruma altına alınmıştır. Bunlardan farklılık gösteren ve iyi korunmuş durumda olan birkaçı şöyledir:

GÜLCANLAR EVİ:

Koçakdede mahallesinde, günümüzde sadece selamlık ve baş kadın odası bulunan bir konuttur. Selamlık odasında yumuşak taştan, bitkisel süslemeli bir ocak yer alır. Ahşap dolapların alt ve üstleri birer oymalıdır. Odanın diğer yerlerindeki niş oymalar üçer katlıdır. Yüklüğü Bursa kemerlidir. Tabaklık, seki altından başlarayarak tüm odayı çepeçevre dolanır. Dolap oyma kapı, yüklük ve pencere kepenklerinin üzeri, tablalı yapılmış, aralarında bitkisel ağ ve rozetler eğri kesim teniğinde (s) ve (c) biçiminde, barok etkili olarak yapılmıştır. Tüm elemanların çevresini, bitkisel süslü ahşap birer kuşak çevirir. Tavanda köşe süsleri ince, çıtalarla üçgen biçimde dekore edilmiştir.

Seki altından geçilen baş kadın odasında, oymalar üçer katlı, dolapların üzeri ikişer n işli, yüklük çift kanatlıdır. Kıtık sıva ile, tekne biçiminde yapılmış tavan kenarları kırmızı, sarı, yeşil renkte boyanmış, kıvrık dal motifleriyle bezelidir. Oda tavanının ortasında, altı köşeli yıldız biçimnde tavan göbeği bulunmaktadır. Tavan, bütün yüzey boyunca, eğri kesim tekniğinde, çıtalarla küçük dikdörgen formlar teşkil ederek tezyin edilmiştir. Odanın tüm ahşap elamanlarında (s) biçiminde, barok eğri kesim tekniği hakimdir. Dolap ve oymaların ön yüzündeki kenarları saç örgüsü biçiminde, ajurlu olarak dekore edilmiştir.

NALINCILAR EVİ:

Hisar Mahallesinde, orta kale surlarının içinde, Alaaddin Bey Türbe-si'nin karşısında yeralan ev, taş temel üzerine, kerpiç duvarla inşa edilmiş, iki katlıdır.

Giriş, soldaki büyük odada tavan kenarları tekne biçiminde ve tavan ahşap kaplamasında 10 cm. aralıklarla dizilerek üzerleri baklava biçiminde kesilmiştir. Dolap, ayna ve kapılar düz tablalıdır. Üst kattaki, soldaki odanın kapısının üzeri düz sade tablalıdır. Üçer katlı dolap ve oymaların yüklük ile gusulhanenin ahşap süsleri eğri kesim tekniğinde bitkisel tezyinli, barok etkilidir.

ÖMER AĞA EVİ (KAVASIN EVİ):

Hisar Mahallesinde orta kalenin pazar kapısı içinde bulunan ev, Karaman konut mimarisine uygun olarak, karşılıklı iki oda ve bir seki altından oluşmaktadır. Giriş kapısı tek kanatlıdır. Ortası l cm. kalınlığında çıtalarla güneş biçiminde bezenmiştir.

Seki altından sağ ve sol odalara bire kısa koridordan geçilir. Odalara girilince ayakkabıların çıkarıldığı bir seki üstü gezinti yeri ile duvar tarafında üzerleri düz kapalı, kapaklı gusulhaneler yer alır. Genzinti yerinden asıl odaları, bitkisel barok süslemeli, başlıklı dört ahşap sütun ayırır. Her iki odanın tam karşısında Kürt deresi taşından kemerli, yüzeyleri bitkisel kabartmalı, yerden biraz yüksekçe daha çok süs unsuru olarak yapılmış ocaklar yer alır. Ocakların yanlarında geometrik formlu kare, altıgen ve üçgenlerle geçme tekniğinde yapılmış dolaplar vardır. Pencere aralarında duvarlar iki katlı, kenarları ahşap ajurlu oymalarla doldurulmuştur.

Tabaklıklar, dolapların üzerinde odaları çepeçevre dolanır. Odaların tavanında zengin dekorlu tavan göbeği bulunmaktadır.

SAMİ TARTAN EVİ:

Tartan sokakta yer alan ev iki katlıdır. Oturulan mekan üst kattır. Plan olarak her iki katta aynıdır. Taş temel üzerine kerpiç duvarla inşa edilmiştir. Bunlarla birlikte, kiliseden getirilerek yerleştirilmiş, kapının üstünde bir ejder başı yer alır.

Odalarda, tavan ahşap çıtalarla tayin edilmiş, ortada tavan göbeği (s) biçiminde kıvrımlı bitkisel süslerle güneş biçiminde yapılmış, tüm tavan elemanları çağla yeşili ve açık kırmızı ile boyanmıştır. Sofanın tavan eteklerinde yanyana Sultan Ahmet Camisi, bir köşk, yerden çarklı vapur, kız kulesi, Dolmabahçe Sarayı, bir yelkenli ve silah resimleri, boyama tekniğinde yapılmıştır.